Odra atakuje dzieci w Polsce

Odra jest groźna dla zdrowia i życia dzieci, ale atakuje również dorosłych. Powikłania po niej mogą pojawić się nawet po wielu latach. Epidemiolodzy ostrzegają i namawiają do szczepienia, a tymczasem wielu rodziców nie chce zabezpieczyć swoich pociech przeciwko temu strasznemu wirusowi.

Lekarze biją na alarm

Główny Inspektorat Sanitarny w Warszawie jest w trwodze, bo właśnie w okolicach Warszawy wykryto ostatnio najwięcej przypadków odry. Epidemiolodzy nie mają wątpliwości, że to efekt spadku szczepień wśród dzieci.

– Otrzymaliśmy telefon z sanepidu, informujący o znacznym wzroście zachorowań na odrę w okolicach Warszawy – powiedziała dyrektor Szkoły Podstawowej nr 103 w Warszawie. – Mamy dwie grupy rodziców, większość to ci, którzy uznają zasadność każdego szczepienia i pilnują kalendarza szczepień ochronnych. Jest jednak pewna grupa rodziców, która nie wierzy naukowcom, ale dziwnym treściom poruszanym w internecie i podejmuje ryzykowne decyzje.

Odra atakuje głównie dzieci

Sanepid apeluje do rodziców o kontrolowanie kalendarza szczepień.

– Mamy prawie czterokrotny wzrost zachorowań, w całym 2023 r. zanotowaliśmy jedynie 36 przypadków – mówi Szymon Cienki, rzecznik Głównego Inspektora Sanitarnego. –Tymczasem tylko od stycznia do marca tego roku potwierdzonych przypadków jest już 40, a w całym roku 2022 było ich zaledwie 27 – dodaje rzecznik GIS.

Zachorowalność na odrę wzrasta w całej Europie

– Ta sytuacja w Polsce jest pewnym wynikiem zwiększonej aktywności tego wirusa w różnych regionach – powiedział dr n. med. Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. zagrożeń epidemicznych.

Najbardziej zagrożone są najmłodsze dzieci, poniżej roku. Ekspert ostrzega przed poważnymi powikłaniami. To np.: ciężkie zapalenie płuc, zapalenie mózgu, czy przewlekłe podostre zapalenie mózgu, które po kilkunastu latach prowadzi do śmierci. Tymczasem dwie dawki szczepionki skutecznie chronią przed odrą. Pierwszą dawkę powinno się przyjąć w 13-14 miesiącu życia, drugą w szóstym roku życia.

Odrę na początku można pomylić z grypą. Jest kaszel, katar, zapalenie spojówek z łzawieniem oraz nawet ponad 40-stopniowa gorączka. Następnie pojawia się wysypka. Jest ona plamisto-grudkowa i zaczyna się na linii włosów oraz za uszami i rozprzestrzenia się w dół tułowia.

Objawy odry:

- Wysoka gorączka, która rozpoczyna się około 8-13 dni od zakażenia i trwa od 1 do 7 dni,
- Katar i kaszel,
- Zapalenie spojówek ze światłowstrętem,
- Małe plamki po wewnętrznej stronie policzków oraz na języku,
- Po kilku dniach, na twarzy i karku pojawia się plamisto-grudkowa wysypka,
- Przez kolejne 3 dni, wysypka rozprzestrzenia się z głowy na tułów, a następnie na ręce i nogi,
- Wysypka utrzymuje się przez 3 do 7 dni, potem ustępuje, pozostawiając brunatne przebarwienia i delikatne złuszczanie naskórka.

Choroba zazwyczaj trwa około 10 dni.

Możliwe powikłania

Około 30% zachorowań na odrę przebiega z powikłaniami, szczególnie wśród dzieci do 5 lat i dorosłych powyżej 20 lat. Powikłania mogą być nawet przyczyną zgonów. Najcięższe z nich to ślepota, zapalenie mózgu, zapalenie mięśnia sercowego, ostra biegunka prowadząca do odwodnienia, zapalenie uszu i ostre zapalenie układu oddechowego, w tym zapalenie płuc. Jest ono najczęstszą przyczyną śmierci w wyniku zakażenia wirusem odry. Szczególnie niebezpieczne jest podostre stwardniające zapalenie mózgu, które może rozwinąć się po 7-10 latach od przechorowania odry. Powoduje ono śmierć w ciągu roku czy dwóch. Tutaj medycyna jest bezsilna.

Jak ochronić się przed odrą? 

Za pomocą skutecznej szczepionki. Niestety, z powodu działań antyszczepionkowców wyszczepialność w Polsce jest obecnie na poziomie 90%. Uważa się natomiast, że powinna wynosić 95%, by nie dochodziło w populacji do transmisji wirusa.

Z roku na rok rośnie liczba niezaszczepionych dzieci. Jak wynika z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, w 2022 roku naliczono aż 70 tys. uchyleń od obowiązkowych szczepień. Przekłada się to na niższą odporność społeczną.

Według WHO w 2023 roku mieliśmy do czynienia z 60% wzrostem liczby zakażeń w porównaniu do roku poprzedzającego. Z epidemią odry walczy już Rumunia, a ogniska choroby pojawiły się w Austrii, Ukrainie i Wielkiej Brytanii. Wygląda na to, że problem będzie także narastał w Polsce.