Na początku warto wiedzieć czym dokładnie są elektroodpady i jakie urządzenia tak nazywamy. Jest to grupa przedmiotów obejmująca sprzęt elektryczny i elektroniczny, który jest zużyty, zepsuty, wybrakowany, niesprawny, zniszczony, wyeksploatowany lub zwyczajnie niepotrzebny.
Elektroodpady nazywane są również Zużytym Sprzętem Elektrycznym i Elektronicznym (ZSEiE). Możemy spotkać się także z takimi nazwami, jak: elektrośmieci, elektroszrot, elektrozłom oraz WEEE – od angielskiego skrótu Waste Electrical and Electronic Equipment. Co istotne, elektrośmieci nie można wyrzucać razem z innymi odpadami, gdyż zawierają trujące i szkodliwe dla zdrowia substancje. Wszelkie zasady postępowania z elektroodpadami, a także prowadzenia ich odzysku regulowane są przez przepisy krajowe i unijne.
Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego obowiązuje podział na 6 grup sprzętowych:
1. Sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury (np. chłodziarki, zamrażarki, pompy ciepła, lady chłodnicze);
2. Ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm (np. (odbiorniki telewizyjne, monitory, notebooki);
3. Lampy (np. proste lampy fluorescencyjne, diody elektroluminescencyjne, niskoprężne lampy sodowe);
4. Sprzęt wielkogabarytowy (np. pralki, zmywarki, kuchenki);
5. Sprzęt małogabarytowy (odkurzacze, żelazka, tostery);
6. Małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny (żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm, np. telefony komórkowe, GPS, drukarki).
Dlaczego elektroodpady są niebezpieczne?
Przede wszystkim trzeba mieć świadomość, że elektrośmieci stanowią niebezpieczeństwo dla ludzi oraz środowiska naturalnego. Większość tych urządzeń zawiera szkodliwe substancje i pierwiastki. Składniki te mogą wydostać się z uszkodzonego sprzętu, np. baterii, telefonu, komputera, lodówki i dostać się do gleby, wód gruntowych czy powietrza, będąc tym samym zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Przykładowo, w niektórych świetlówkach zawarte są pary rtęci, które są bardzo szkodliwe i po dostaniu się do organizmu mogą powodować uszkodzenia narządów. Z kolei w bateriach elektrycznych znajduje się toksyczny kadm. Ten groźny dla zdrowia metal ciężki został umieszczony przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem w grupie 1 substancji rakotwórczych dla człowieka. Dlatego tak ważny jest świadomy recykling i oddanie elektroodpadów do odpowiedniego punktu, gdzie zostaną zabezpieczone i przetworzone we właściwy i bezpieczny sposób. Ważne, aby nie wyrzucać elektrośmieci do odpadów zmieszanych czy dzielić poszczególne ich części na plastik, metal czy szkło.
Wyrzucając elektrośmieci do śmietnika nie tylko stwarzamy zagrożenie dla środowiska ale łamiemy też prawo. Za takie wykroczenie grozi kara grzywny do 5000 złotych. W prosty sposób można sprawdzić, których konkretnie sprzętów nie można wyrzucać do zwykłego kosza. Informuje o tym znak przekreślonego kontenera na śmieci zamieszczony na urządzeniach elektrycznych i elektronicznych.
Gdzie oddać elektroodpady?
Świadoma segregacja elektrośmieci, bezpieczne ich przetworzenie oraz zabezpieczenie toksycznych substancji chroni środowisko. Każdy z nas może w prosty sposób ograniczyć szkodliwy wpływ takich odpadów na przyrodę. Możemy to zrobić oddając niepotrzebny sprzęt do następujących punktów:
- Sklepy z RTV i AGD – sklepy sprzedające elektronikę są zobowiązane do odbioru elektroodpadów na zasadzie 1:1. Co to oznacza? Kupując nowy sprzęt tego samego rodzaju można oddać zużyty produkt, np. można oddać stary telewizor przy zakupie nowego. Warto wiedzieć, że sklep może odmówić przyjęcia sprzętu, jeżeli zagraża on zdrowiu lub życiu ludzi. Niektóre sklepy wielkopowierzchniowe przyjmują elektrośmieci bez konieczności zakupu nowego produktu.
- PSZOK (Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów) – działają w ramach gminnych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych (patrz zdjęcie ilustracyjne do artykułu). Każda gmina w Polsce ma obowiązek udostępnić mieszkańcom informację o znajdujących się na jej terenie punktach zbierających zużyty sprzęt, a także o adresach prowadzonych przez nie punktów zbierania elektrośmieci. Każdy z punktów selektywnej zbiórki przyjmuje także śmieci innego rodzaju, np. odpady budowlane z drobnych domowych remontów, takie jak: drewno, cegły i gruz, resztki farby i rozpuszczalników, opony, przeterminowane leki czy meble i odpady wielkogabarytowe.
- MPSZOK (Mobilny Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych) – Zatrzymują się w określonych godzinach w wyznaczonych punktach. MPSZOK przyjmuje odpady bezpłatnie bezpośrednio od mieszkańców. Warto wiedzieć, że pracownicy nie odbierają odpadów pozostawionych przed nieruchomościami.
- Pojemniki na elektrośmieci – niektóre rodzaje elektroodpadów, np. baterie, zużyte żarówki, czy ładowarki można wyrzucać do specjalnie oznakowanych pojemników – na przykład w sklepach.
Napisz komentarz
Komentarze