Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 21 listopada 2024 15:48
WAŻNE!
Reklama

Synagoga w Działdowie

W Działdowie Żydzi pojawili się po 1800 roku. Jeszcze przed wejściem w życie edyktów emancypacyjnych, do miasta zaczęli napływać operatywni i stosunkowo zamożni Żydzi, najpewniej z Prus Zachodnich, zakupując parcele i budynki. Aż do połowy XIX w. wspólnota była niewielka i liczyła poniżej 50 wyznawców. Działdowscy Żydzi podlegali gminie w Nidzicy. Dopiero później, najpewniej wraz z utworzeniem samodzielnej gminy wyznaniowej (co najmniej od 1859 r.) społeczność stała się liczniejsza. Najwięcej Żydów – blisko 180 – mieszkało w mieście w połowie lat 80. XIX w., sta-nowiąc ponad 5% ludności. Najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX w. założono w mieście cmentarz wyznaniowy.
Synagoga w Działdowie

W 1874 r., bogaty działdowski kupiec, Isidor Bütow, na obrzeżach ówczesnego miasta skupił kilka parcel, na których ufundował synagogę. Obok niej, w 1878 r. wyznaczono ul. Dworcową (Bahnhofstrasse, ul. J. Piłsudskiego, dzisiaj ul. Władysława Jagiełły).

Synagoga była orientowana, wzniesiona na planie prostokąta, raczej bezstylowa. Często spotyka się informację, że we wnętrzu synagogi miały znajdować się polichromie autorstwa Jehudy Lejba, lecz najprawdopodobniej jest to wynik mylenia ze sobą nazw dwóch miejscowości: Działdowa i Działoszyc.

Budynek pełnił rolę sakralną do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji, Niemcy przekształcili synagogę w kino, wydłużając bryłę budynku. Po 1945 r. nadal funkcjonowało tutaj kino „Apollo”, aż do kwietnia 1990 r.

Do 2002 r. budynek stał opuszczony – obecnie znajduje się w nim sklep z tekstyliami i artykułami AGD.

Źródło: https://sztetl.org.pl


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Reklama