W programie Apollo wzięli udział polscy emigranci, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie wrócili do kraju, w którym władzę przejęli komuniści. Wielu uczonych polskiego pochodzenia związało się z amerykańską Narodową Agencją Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA).
Twórcy filmów skupiają się na najważniejszych pracach konstrukcyjnych związanych z przygotowaniem lotów na Księżyc.
W przygotowaniach programu Apollo, poza opisanym wcześniej profesorem Mieczysławem Bekkerem brali również:
Werner Ryszard Kirchner (1918-2008). II wojna światowa przerwała jego studia chemiczne na Politechnice Warszawskiej. Po przegranej kampanii wrześniowej przeniósł się do Anglii, gdzie służył w 317. Wileńskim Dywizjonie Myśliwskim w stopniu podporucznika. Po wojnie dokończył studia i przeniósł się do USA. W programie Apollo przygotowywał koncepcję silnika do lądownika księżycowego LM, opracowując paliowo do tego pojazdu. Przyjaźnił się z Neilem Armstrongiem oraz BuzzemAldrinem, którzy po udanym lądowaniu na Księżycu, podkreślali rolę Polaka w sukcesie misji Apollo 11.
Eugeniusz Lachocki (1921-2010). Wraz z rodziną w trakcie II wojny światowej wywieziony został do Kazachstanu. Wraz z armia Andersa dotarł do Włoch, biorąc udział w bitwie pod Monte Casino. Po wojnie przeniósł się do USA, gdzie studiował elektronikę. Opracował odporne na warunki kosmiczne zasilacze do urządzeń pokładowych (radiokomunikacyjnych i telewizyjnych) statków Apollo a także zasilacze do pojazdu księżycowego LRV, skonstruowanego przez Mieczysława Bekkera.
Wojciech Rostafiński (1921-2002) ps. Masłowski. Uczestnik Powstania Warszawskiego, żołnierz Armii Krajowej. Po II wojnie światowej ukończył politechnikę w Louvain w Belgii. Zaprojektował wysokowydajne pompy paliwowe do rakiety nośnej Saturn V. Przez wiele lat popularyzował wiedzę o eksploracji Kosmosu.
Kazimierz Piwoński (1920-1996). Pochodzący z Kujaw konstruktor od młodych lat pasjonował się lotnictwem. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Anglii, gdzie służył w 307. Nocnym Dywizjonie Myśliwskim Lwowskim. Po przeprowadzce do USA rozpoczął pracę w NASA przy programach Merkury i Apollo. Osobiście zaprojektował Rendezvous Radar do orbitalnej komunikacji pomiędzy modułem serwisowym CSM i modułem księżycowym LM. Był bliskim przyjacielem BuzzaAldrina, uczestnika misji Apollo 11, drugiego człowieka na Księżycu.
Stanisław Stankiewicz (1923-2008). Brał udział w II wojnie światowej jako żołnierz II. Korpusu Polskiego, Po przeniesieniu się do USA zasilił szeregi Marines, uczestnicząc w kampanii koreańskiej, skąd wrócił ciężko ranny. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę dla NASA. Opracował m.in. skład mieszanki powietrza, którą oddychali astronauci podczas misji Apollo a także Skylab oraz w wahadłowcach.
Stanisław Rogalski (1904-1976). Polski inżynier, który ze Stanisławem Wigurą i Jerzym Drzewieckim założył firmę konstruktorską pod nazwę RWD, która zasłynęła z konstrukcji i budowy wielu przedwojennych polskich samolotów. Po emigracji do USA pracował dla korporacji Grumman Aerospace Corporation, która zbudowała m.in. LM - lądownik księżycowy misji Apollo. Stanisław Rogalski pracował nad projektem pojazdu księżycowego, konkurencyjnym do konstrukcji Mieczysława Bekkera. Projekt ten na zawsze pozostał jedynie w na deskach kreślarskich.
Postacie uczonych znad Wisły na zawsze wpisały się w historię amerykańskiego programu kosmicznego.
Szczególnym osiągnięciem i jednocześnie najbardziej widowiskowym ze względu na dostarczony na Ziemię materiał filmowy, był zaprojektowany przez Mieczysława Bekkera, księżycowy pojazd LRV. Znalazł się on na wyposażeniu trzech ostatnich misji księżycowych - Apollo 15, Apollo 16 i Apollo 17.
Niezwykle ważnym instrumentem programu Apollo był Rendezvous Radar. Służył on do komunikacji pomiędzy modułem księżycowym LM i modułem serwisowym CSM w czasie powrotu tego pierwszego z powierzchni Księżyca. Przy ograniczonym zapasie paliwa umiejętność namierzenia obu pojazdów na orbicie, a następnie bezpiecznego dokowania nabierała kluczowego znaczenia. Antena miała paraboliczną czaszę o średnicy 60 cm i była stabilizowana żyroskopowo w celu zwiększenia dokładności pomiarów.
W przypadku wynoszenia bardzo ciężkiego ładunku na orbitę wokółziemską, bardzo istotne było nadanie rakiecie nośnej odpowiedniego ciągu. Rakieta Saturn V uzyskiwała go poprzez intensywne spalanie mieszanki ciekłej nafty, tlenu i wodoru. Pompy i sprężarki, nad którymi pracował Wojciech Rostafiński, umożliwiały dostarczanie do silników odpowiednika małej cysterny paliwa w ciągu jednej sekundy. Dzięki temu rakieta Saturn V mogła wynieść na niską orbitę wokółziemską ładunek 118 ton!
Filmy powstają w ramach projektu „Polacy w Kosmosie”, który realizowany jest dzięki wsparciu Programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Autorzy filmu: Robert Szaj i Bogumił Radajewski
Napisz komentarz
Komentarze